Trà Dung

Cách đây hơn 10 năm, nhận thấy cây trà dung là một giống cây có tiềm năng, chủ cơ sở sản xuất Nguyễn Cảnh Duy đã tìm tòi nghiên cứu và chế biến sản phẩm trà dung để đưa ra thị trường một đặc sản của địa phương.

Giới thiệu chung

Cây trà dung ngoài tên gọi chính là trà dung còn có tên là trà lang, trà đại, duối gia. Cây thuộc họ Dung – Symplocaceae và có tên khoa học là Syplocos racemosa Roxb, cây nằm trong quần thể họ nhà Dung. Với đặc điểm đặc trưng đó là màu sắc có phần đậm hơn nhiều các loại trà khác, đặc biệt đối với trà xanh, có vị ngọt hơn nhiều.

Cây trà dung thường mọc tự nhiên ở các triền núi trọc, ít cây cổ thụ vì ưa ánh sáng. Trà dung - món quà trời ban cho vùng rừng Canh Liên, từ khi đồng bào Bana sinh sống, đã thấy vùng đất Canh Liên này dày đặc cây chè. Người dân thu hoạch nhiều nhất vào mùa thu. Thời điểm này cây cho lá không quá non, cũng không quá già. Sau khi được thu hái về, cây được phơi khô, lấy lá đem hong nắng rồi bảo quản dùng dần. Khi khô, lá thường có màu vàng chanh.

Hình ảnh cây trà dung trong tự nhiên

Đặc điểm sản phẩm:

Đối với cây trà dung, hầu hết các bộ phận của cây đều được dùng làm thuốc như vỏ cây, rễ cây, và lá cây. Trong đó, lá cây trà dung được dùng phổ biến hơn cả. Cây trà dung được thu hoạch vào khoảng tháng 9 -10 trong năm, thời điểm cây không già cũng không quá non và chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Cây sau khi được thu hoạch sẽ tiến hành sơ chế dược liệu. Lá trà được dùng tươi hoặc phơi khô, sao vàng. Thân cây được bóc tách lớp vỏ ra sau đó đem phơi khô hoặc sấy khô. Phần thân cây mềm và có màu vàng nâu, cắt ngang giữa thân sẽ thấy màu đỏ ở giữa lớp bần và lớp mô vỏ, rất dễ gãy vụn. Cây trà dung được thu hoạch cả rễ. Bộ rễ cây được rửa sạch đất cát rồi bóc lấy vỏ rễ, sau đó đem phơi hoặc sấy khô hoàn toàn. Sau khi sơ chế, cây trà được phân loại dược liệu cho vào túi nilon hoặc lọ thủy tinh đóng kín để nơi khô ráo, tránh mối mọt, ẩm mốc.

Qua nghiên cứu, các chuyên gia y học cổ truyền cho rằng rễ cây trà dung có vị ngọt, nhạt, tính mát và lá thì có vị chua, ngọt. Cây trà dung có công dụng giúp giảm đầy bụng, khó tiêu, chữa đau bụng và tiêu chảy khi dùng lá cây. Vỏ thân hay vỏ rễ cây trà dung để chữa bệnh đại tràng, tá tràng, đau dạ dày và giúp tiêu hóa tốt. Ngoài ra, dược liệu trà dung còn giúp giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, giúp tiêu mỡ và hạ huyết áp.

Thị trường tiêu thụ:

Từ năm 2013, anh Nguyễn Cảnh Duy bắt đầu biết đến cây trà dung. Anh Duy tìm đến vùng trà Canh Liên thỏa thuận với 7 hộ dân ở đây về việc thu hoạch lá trà cho cơ sở của anh. Khi nguồn nguyên liệu có sẵn, anh phơi khô, đóng gói rồi tìm cách phân phối nhỏ lẻ. Tuy nhiên, một sản phẩm mới ra nhập thị trường những bước đi đầu tiên rất khó khăn. Anh đã giới thiệu và kiên trì giải thích về nhiều công dụng khác nhau của lá trà như chữa bệnh dạ dày, đau bụng, đau mắt, tiêu chảy cấp... để thuyết phục khách hàng. Sự kiên trì của anh đã đạt được kết quả là số lượng khách đặt mua trà dung ngày càng tăng, sản phẩm dần tìm được thị trường. Mỗi ngày cơ sở sản xuất trà dung Cazin thu mua gần 500 kg lá trà tươi, với giá 4.000 đồng/kg.

Hiện sản phẩm trà Dung Cazin có mặt ở nhiều quán cà phê và các cửa hàng bán quà lưu niệm cho khách du lịch ở Quy Nhơn. Có những siêu thị tại Quy Nhơn đã bán sản phẩm trà Dung Cazin đã 5 năm. Đa số khách hàng phản hồi về sản phẩm khá tích cực: Sản phẩm có chất lượng, mẫu mã đẹp, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng và doanh thu mặt hàng này ngày càng cao. Anh Nguyễn Cảnh Duy nhiều lần đưa sản phẩm đi tiếp thị tại các hội chợ, triển lãm ở tỉnh, thành khác trong cả nước để mở rộng thị trường.

Ban đầu khi chưa ai biết đến cây trà dung ở Canh Liên, nguồn cung nguyên liệu khá dồi dào. Nhưng  hiện nay, đã có thêm nhiều cơ sở tham gia sản xuất trà dung do đó nguồn cung nguyên liệu bị thiếu hụt. Anh Nguyễn Cảnh Duy quyết định trồng thử nghiệm tại rẫy gần nhà hơn 4.000 gốc chè trà dung được đặt mua giống ở các tỉnh phía Bắc. Sau 3 tháng, chỉ có 1.000 cây sống và phát triển. Để trà Dung Cazin trở thành sản phẩm thông dụng, cơ sở sản xuất Nguyễn Cảnh Duy phải tập trung vào nhiều việc, trong đó quan trọng là tạo ra nguồn nguyên liệu, đăng ký thương hiệu, chất lượng sản phẩm, đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, máy móc. Chủ cơ sở sản xuất Nguyễn Cảnh Duy mong được sự quan tâm và hỗ trợ hơn nữa của ngành chức năng để Bình Định có thêm một đặc sản sạch.

Sản phẩm trà dung tập trung tiêu thụ ở thị trường trong tỉnh, tuy nhiên do sự phát triển thương mại điện tử ngày càng mạnh mẽ, sản phẩm trà dung đã được cơ sở đăng ký bán trên các trang như shoppee, sendo, lazada... Bên cạnh đó, Bưu điện tỉnh Bình Định phối hợp với Sở Công Thương tổ chức giới thiệu nhiều sản phẩm đặc sản của tỉnh - nhất là những sản phẩm thuộc chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) - lên sàn giao dịch thương mại điện tử Postmart (https://postmart.vn/) của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (VNPost). Ðiều đặc biệt là các sản phẩm của Bình Ðịnh rất chạy hàng.

Hoạt động sản xuất:

Cơ sở sản xuất Nguyễn Cảnh Duy đã đầu tư mua sắm thêm máy băm, máy sấy, máy nghiền, máy đóng gói, máy hút chân không... để sản xuất các loại trà dung túi lọc, lá trà dung khô. Hiện nay, cơ sở sản xuất Nguyễn Cảnh Duy mạnh dạn đầu tư và mở rộng cơ sở sản xuất trà dung mang thương hiệu Cazin của mình. Với doanh thu hiện nay là 5 tỷ đồng/năm, sau khi trừ chi phí còn lãi 500 triệu đồng/năm, đến nay anh Duy đã đưa sản phẩm trà dung cazin trở thành một loại trà có thương hiệu trong và ngoài tỉnh, được tham gia nhiều hội chợ triển lãm ở tỉnh thành khác nhau trong nước.

Nguồn: VITIC tổng hợp

Quý độc giả quan tâm sản phẩm, vui lòng liên hệ “tại đây”