Sản phẩm Quýt Bắc Kạn

Trong nhiều năm qua, quýt được coi là một trong những loại nông sản đặc trưng, là cây trồng đặc sản mũi nhọn của tỉnh Bắc Kạn và là sản phẩm mang nguồn gen quý của địa phương bởi giống quýt này đã từng được đem đi trồng thử tại nhiều nơi nhưng không nơi đâu có chất lượng quả như trồng tại tỉnh Bắc Kạn. Trong đó, các vùng trồng quýt lớn nhất tại Bắc Kạn là các xã Quang Thuận, Đôn Phong, Dương Phong (Bạch Thông); Rã Bản, Đông Viên, Phương Viên (Chợ Đồn); Thượng Giáo, Địa Linh, Mỹ Phương, Chu Hương, Cao Trĩ, Yến Dương (Ba Bể). Riêng các xã tại huyện Bạch Thông được coi là vựa cam, quýt của tỉnh Bắc Kạn với tổng diện tích chiếm khoảng trên 60% tổng diện tích trồng cam, quýt toàn tỉnh.

Cây quýt được trồng tại Bắc Kạn

Quýt Bắc Kạn có hình tròn dẹt, đường kính từ 7 - 9cm, cao từ 4 - 5cm, vỏ nhẵn, màu vàng tươi, dễ bóc tách, múi to đều mọng nước, tép màu vàng rơm, không nát, có vị chua dịu, mùi thơm và đem lại giá trị dinh dưỡng cao.

Với những thế mạnh của sản phẩm, quýt Bắc Kạn đang ngày càng được người dân trong và ngoài tỉnh Bắc Kạn ưa chuộng và thực sự trở thành sản phẩm hàng hóa nông sản đặc trưng giúp người dân giảm nghèo, làm giàu bền vững. Trong năm 2012, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công  nghệ) đã cấp giấy chứng nhận Chỉ dẫn địa lý Bắc Kạn cho sản phẩm quýt Bắc Kạn. Vùng chỉ dẫn địa lý bao gồm 12 xã: Quang Thuận, Dương Phong, Đôn Phong (Bạch Thông); Rã Bản, Đông Viên, Phương Viên (Chợ Đồn); Thượng Giáo, Địa Linh, Chu Hương, Mỹ Phương, Cao Trĩ, Yến Dương (Ba Bể). Năm 2015, sản phẩm quýt Bắc Kạn đạt danh hiệu “Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam”.

Sau khi có Chỉ dẫn địa lý, sản phẩm quýt Bắc Kạn từng bước khẳng định danh tiếng trên thị trường. Người dân chủ động hơn trong việc tuân thủ quy trình trồng, chăm sóc cây quýt, mở rộng diện tích, đem lại nguồn thu nhập cao.

Theo số liệu thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Kạn, tính đến năm 2018, tổng diện tích trồng cam, quýt trên toàn tỉnh là 2.832 ha, diện tích cho thu hoạch 2.100 ha, năng suất 80 tạ/ha, sản lượng năm 2018 ước đạt 16.816 tấn, tăng gần 7 lần so với năm 2005. Theo ước tính, tổng sản lượng quýt của tỉnh khoảng 16.800 tấn, năng suất ước đạt 80 tạ/ha, mang lại giá trị sản xuất trên 100 tỷ đồng mỗi năm.

Tuy nhiên, trước tình hình diện tích trồng cam, quýt những năm gần đây có xu hướng tăng nhanh, vượt quy hoạch, đồng thời hướng đến phát triển bền vững, tỉnh Bắc Kạn chỉ đạo giữ ổn định diện tích quýt địa phương, đồng thời tập trung cải tạo diện tích đã có theo hướng VietGAP và an toàn thực phẩm. Cùng với đó, tiếp tục tăng cường thử nghiệm, đa dạng hóa các giống cây ăn quả có múi phù hợp với điều kiện và trình độ canh tác, gắn sản xuất với hoạt động các tổ hợp tác, hợp tác xã.

Nhằm triển khai định hướng này, ngày 17/5/2017, Bắc Kạn đã thành lập mô hình hợp tác xã (HTX) kiểu mới Toàn Thắng trồng cây ăn quả theo chuẩn VietGAP tại xã Rã Bản, huyện chợ Đồn. Hợp tác xã được thành lập nhằm mục tiêu hợp tác, tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm cho các thành viên từ đó mang lại lợi ích vật chất, tinh thần cho tất cả các thành viên, tập thể, cộng đồng; góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất các sản phẩm đặc sản của địa phương như: cam, quýt, hồng không hạt… theo hướng sản xuất chuỗi giá trị hàng hóa. Riêng đối với cây quýt, để sản xuất, thâm canh theo đúng yêu cầu kỹ thuật, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm quả quýt, trong  năm 2017 Hợp tác xã Toàn Thắng có quy mô diện tích sản xuất hơn 5,8 ha quýt được công nhận đạt  tiêu chuẩn VIETGap, năm 2018 HTX mở rộng thêm 50 ha sản xuất thâm canh theo hướng VIETGap, sản phẩm quả quýt được bán phục vụ khách hàng trong và ngoài tỉnh. 

Việc phát triển cây Quýt đã góp phần tích cực trong việc xóa đói giảm nghèo, nhiều hộ có thu nhập cao và ổn định, làm thay đổi diện mạo nông thôn. Theo dự kiến, trong thời gian tới, HTX Toàn Thắng sẽ nỗ lực tập trung trong việc đầu tư thâm canh; tuân thủ quy trình kỹ thuật, duy trì đảm bảo theo tiêu chuẩn VIETGap, để tạo ra sản phẩm có chất lượng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng; nỗ lực xúc tiến thương mại, liên kết tìm thị trường tiêu thụ ổn định cho sản phẩm Quýt Rã Bản.

Trong năm 2018, sau khi Đề án Mỗi xã phường một sản phẩm của tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2018 - 2020 được thông qua, sản phẩm quýt của HTX Toàn Thắng là một trong 37 sản phẩm đặc sản của tỉnh Bắc Kạn được chứng nhận là sản phẩm OCOP và được xếp hạng 3 sao, góp phần gia tăng lợi thế cho sản phẩm khi tham gia thị trường.

Nguồn: VITIC tổng hợp