Yên Thế có 3 nhãn hiệu sản phẩm chè được công nhận

Yên Thế là một trong 4 huyện miền núi của tỉnh Bắc Giang. Với điều kiện thuận lợi về đất đai, thổ nhưỡng, tiểu vùng khí hậu phù hợp với sự phát triển của cây chè, đây là vùng chè lớn nhất của tỉnh Bắc Giang. Trong nhiều năm qua, UBND huyện Yên Thế đã quan tâm, chỉ đạo bằng nhiều biện pháp, đã quy hoạch, hỗ trợ mở rộng diện tích trồng chè trên địa bàn 8 xã miền núi của huyện, nổi bật xã Xuân Lương; tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật giúp nhân dân nắm bắt, nhận thức được tiềm năng, lợi thế, thế mạnh của cây chè trên địa bàn hiện nay và từng bước thay đổi phương pháp sản xuất, chế biến chè khô truyền thống trở thành sản phẩm chè mang tính đặc trưng vùng miền, luôn đảm bảo chất lượng, an toàn khi sử dụng và mang thương hiệu hàng hóa cung cấp trên thị trường.

Yên Thế có 3 nhãn hiệu sản phẩm chè được công nhận

Năm 2018, toàn huyện Yên Thế hiện có hơn 500 ha chè, trong đó tập trung chủ yếu tại các xã: Xuân Lương, Canh Nậu, Đồng Tiến, Đồng Vương, Tam Tiến… Theo kế hoạch năm 2019, huyện phấn đấu mở rộng diện tích trồng chè lên 530 ha và đến năm 2020, nâng tổng diện tích chè lên 700 ha, đồng thời từng bước nâng cao năng suất, phát triển sản xuất an toàn. Tuy nhiên, cách làm chủ yếu của người dân vẫn theo hình thức canh tác truyền thống, chỉ số ít hộ sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu sinh học, do đó năng suất và chất lượng cây chè chưa thật sự tương xứng với tiềm năng của vùng.

Để từng bước thay đổi và nâng cao hiệu quả cả về chất và lượng với cây chè, đồng thời giúp người dân hiểu về lợi ích lâu bền của phương thức canh tác chè hữu cơ, từ tháng 4/2018, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện Yên Thế thực hiện mô hình liên kết sản xuất chè hữu cơ quy mô 9 ha tại hai xã Xuân Lương và Canh Nậu. Với 36 hộ tham gia mô hình và được nhận hỗ trợ 50% phân bón hữu cơ sinh học và 50% thuốc trừ sâu sinh học, ngoài ra kiến thức, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây chè theo cách làm mới cũng được các cán bộ khuyến nông hướng dẫn, tập huấn tới bà con cụ thể, do đó hiệu quả sản xuất và năng suất chè được nâng lên đáng kể, năng suất trung bình đạt 4,5 tạ chè khô/ha/lứa, giá bán trên thị trường của chè hữu cơ cũng cao hơn khoảng 20% so với sản phẩm chè đại trà.

Xã Xuân Lương là nơi trồng chè nhiều nhất của huyện Yên Thế, với khoảng trên 300 ha, chiếm 60% tổng diện tích chè toàn huyện. Tận dụng lợi thế về diện tích vườn đồi rộng lớn, cùng với khí hậu trong lành của vùng cao, từ hơn 30 năm nay, người dân các bản ở Xuân Lương đã phát triển cây chè trở thành cây hàng hóa có giá trị kinh tế. Cây chè ở đây được đánh giá cho năng suất khá cao, đặc biệt là chất lượng không thua kém các vùng chè nổi tiếng trong vùng.

Hiện nay sản xuất chè ở xã Xuân Lương phát triển theo hướng chuyên canh tập trung. Mô hình sản xuất chè hữu cơ của Trung tâm Khuyến nông đã giúp cho nông dân nắm rõ quy trình kỹ thuật một cách bài bản, khoa học và sản xuất an toàn. Thời gian tới UBND xã tiếp tục phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam giới thiệu, cung cấp thuốc trừ sâu và phân bón sinh học cho người dân thôn, bản mở rộng diện tích sản xuất chè hữu cơ, chè VietGAP; tiếp tục phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện đưa hệ thống tưới nước tiết kiệm vào sản xuất chè theo Đề án nâng cao chất lượng sản xuất chè hàng hóa của huyện Yên Thế giai đoạn 2016-2020. Đây cũng là mô hình sản xuất chè hữu cơ đầu tiên của tỉnh được thực hiện bài bản trên quy mô lớn tập trung, có phương pháp hướng dẫn cụ thể, có theo dõi, đánh giá và tổng kết theo một quy trình nhất định.

Trước đây, người dân thường sản xuất và chế biến chè theo hình thức thủ công, quy mô nhỏ; sản phẩm chủ yếu bán cho thương lái nên giá thấp và thiếu ổn định. Vì vậy, các cấp chính quyền của huyện Yên Thế đã ban hành nhiều đề án, chương trình nhằm nâng cao giá trị sản phẩm chè. Một trong các giải pháp là việc khuyến khích các doanh nghiệp, HTX tham gia xây dựng mô hình liên kết, sản xuất chè cùng người nông dân. Hiện nay 3 nhãn hiệu sản phẩm chè là Chè xanh bản Ven (HTX Thân Trường), Trà sạch Thảo Xuyên (HTX Thảo Xuyên) và Trà Thiên Lộc (HTX Hằng Anh) trên địa bàn Yên Thế đã được công nhận.

HTX Thân Trường là đơn vị “đầu tàu” dẫn dắt hoạt động sản xuất và tiêu thụ chè xanh tại Xuân Lương. HTX đang trở thành cầu nối liên kết các hộ trồng chè, giải quyết các khó khăn về giống, phân bón, khoa học kỹ thuật, đầu ra sản phẩm. Toàn bộ diện tích chè của thành viên và hộ liên kết với HTX đều sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Tháng 12/2014 Hợp tác xã Thân Trường đã được Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp chứng nhận cho HTX sử dụng và quản lý mã số mã vạch và Cục sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu "Chè xanh Bản Ven".

Cơ sở sản xuất Trà Thiên Lộc của HTX Hằng Anh đặt tại bản Xuân Môi, xã Xuân Lương, là một trong những đơn vị thực hiện hiệu quả mô hình liên kết, sản xuất chè cùng người dân. Cơ sở được thành lập tháng 3/2017 với mục tiêu liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ chè địa phương. Đến nay, đã có 9 hộ tham gia với tổng diện tích trên 4 ha chè. Vùng nguyên liệu chè của các hộ thành viên tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Từng gốc chè được kiểm soát từ quy trình bón phân tới sử dụng thuốc BVTV. Đặc biệt, để tiện theo dõi, mỗi nương chè đều cắm bảng ghi rõ tên chủ nương chè, ngày phun thuốc và thu hoạch khi chè đạt năng suất, an toàn vệ sinh thực phẩm. Để tạo sự tin tưởng và ủng hộ, HTX Hằng Anh đứng ra hỗ trợ toàn bộ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và hướng dẫn bà con chăm sóc chè theo đúng quy trình đảm bảo an toàn sinh học. Đồng thời, cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm (chè tươi hoặc chè qua sơ chế) khi đảm bảo đúng tiêu chuẩn. Nhờ mối liên kết chặt chẽ, chỉ sau 2 năm thành lập, đến nay cơ sở sản xuất Trà Thiên Lộc đã nhanh chóng khẳng định được thương hiệu và chất lượng. Hiện nay, sản phẩm Trà Thiên Lộc đã được cơ quan chức năng công nhận phù hợp quy định an toàn thực phẩm; các sản phẩm đã được đăng ký thương hiệu, tem, nhãn mác đầy đủ.

HTX chè Thảo Xuyên cũng đang là mô hình sản xuất, chế biến chè tiêu biểu của huyện. Nhờ phương thức sản xuất an toàn, giàu khoa học - công nghệ, thương hiệu “trà sạch Thảo Xuyên” của HTX ngày càng được khẳng định trên thị trường trong và ngoài tỉnh. Toàn bộ diện tích chè của HTX được sản xuất hữu cơ, đảm bảo an toàn trong quá trình sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Đất trồng chè được thường xuyên cải tạo, không nhiễm kim loại nặng. Trong quá trình sản xuất, HTX không sử dụng thuốc diệt cỏ, phân bón, hóa chất độc hại, chất kích thích tăng trưởng và phụ gia thực phẩm.

Nâng tầm thương hiệu chè Yên Thế

Để đạt mục tiêu phát triển và nâng cao chất lượng cây chè, những năm qua, địa phương đã xây dựng và triển khai nhiều đề án phát triển sản xuất chè như nâng cao chất lượng sản xuất nông, lâm nghiệp hàng hóa giai đoạn 2010 - 2015; phát triển vùng trồng chè chất lượng cao giai đoạn 2016 - 2020; cải tạo nương chè già cỗi. Cùng với việc mở rộng diện tích, huyện khuyến khích người trồng chè đưa các giống chè mới, năng suất cao, chất lượng tốt vào canh tác thay thế các giống chè cũ. Tập trung chỉ đạo thu hút các nhà đầu tư thực hiện các dự án ứng dụng khoa học kỹ thuật, sản xuất chè theo quy trình VietGAHP, có sự lồng ghép khoa học kỹ thuật với bí quyết hái chè, chế biến, sao, bảo quản, lấy hương của người dân tộc Cao Lan; từ đó tạo ra những sản phẩm chè độc đáo, thơm ngon, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đồng thời, hỗ trợ liên kết, quảng bá sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, bảo đảm đầu ra ổn định cho cây chè; Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây chè theo quy trình sạch, đảm bảo an toàn, chất lượng…

Đây là các giải pháp mà huyện tập trung chỉ đạo trong thời gian tới để từng bước mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng 4cây chè địa phương.

Nguồn: VITIC tổng hợp