Ninh Thuận mở rộng diện tích trồng chuối cô đơn, đảm bảo nguồn cung ổn định cho thị trường

Chuối cô đơn (hay còn gọi là chuối mồ côi, chuối hoa sen, chuối hột) mọc ở vùng núi cao, cây chỉ tái sinh bằng hạt, từ khi nảy mầm đến trổ buồng chỉ duy nhất một thân cây mẹ, không đẻ cây con như chuối thường.

Hình ảnh chuối cô đơn

Trước đây, chuối cô đơn mọc hoang ở các tỉnh miền núi, tập trung chủ yếu ở các tỉnh Phú Thọ, Hòa Bình, Quảng Nam, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Bình Phước, Ninh Thuận… Nhờ lợi ích kinh tế mang lại, cây chuối cô đơn trở thành cây trồng nông nghiệp mũi nhọn của nhiều địa phương.

Theo nghiên cứu, chuối cô đơn có chứa một số hợp chất chính như flavonoid, tannin, saponin, alkaloid, coumarin, anthraquinon, anthocyanosid, proanthocyanidin, triterpenoid. Các nghiên cứu cho thấy flavonoid là nhóm hợp chất có tác dụng kháng oxy hóa, kháng ung thư, bảo vệ gan, thận, chống đái tháo đường, kháng viêm, bảo vệ thần kinh, giảm đau.

Đặc biệt, các thành phần trên cây chuối cô đơn để bào chế thuốc chữa bệnh. Tùy vào bệnh tình, người dân lấy từng vị trí khác nhau trên cây chuối sắc lấy nước uống để chữa trị một số bệnh như sỏi thận, đau lưng, nhức mỏi xương khớp, bệnh dạ dày, kích thích tiêu hóa, lợi tiểu, giải nhiệt, trị kém ăn, mất ngủ, táo bón, cảm sốt, một số bệnh ở trẻ em. Đặc biệt, đồng bào Raglai lấy hạt chuối cô đơn phơi khô rồi đưa lên bếp sao vàng, sau đó cho vào bình ngâm với rượu gạo, uống sau mỗi bữa ăn để trị các chứng đau lưng, nhức mỏi xương khớp rất tốt.

Tỉnh Ninh Thuận mở rộng diện tích trồng chuối cô đơn nhằm chủ động nguồn cung ra thị trường

Chuối cô đơn được trồng chủ yếu ở xã Phước Bình, huyện Bắc Ái, tỉnh Ninh Thuận. Chuối cô đơn cho trái quanh năm, song vì trước đây chuối mọc trên núi cao nên muốn thu hoạch người dân phải đi khá xa. Do đó, để đảm bảo nguồn cung ổn định, tỉnh Ninh Thuận đã chủ động mở rộng diện tích trồng chuối.

Nhờ đặc tính dễ trồng, có thể phát triển trên đất cằn cỗi, đồi dốc, chuối cô đơn mang lại giá trị kinh tế cao cho người trồng. Qua khảo sát, chuối cô đơn sinh trưởng và phát triển khá nhanh tại tỉnh Ninh Thuận. Chuối cô đơn kháng được một số loại sâu bệnh, cây chuối chịu hạn rất tốt phù hợp với điều kiện khí hậu của địa phương. Theo đó, có thể trồng nhân rộng chuối cô đơn để phát triển nguồn lợi thu hoạch, nhằm giảm bớt tình trạng phụ thuộc vào nguồn thu hái ngoài tự nhiên.

Hiện chuối cô đơn được bán dưới dạng quả tươi, quả ép khô, dạng hạt khô. Chuối cô đơn cho giá trị kinh tế cao. Đặc biệt, những hợp chất quý trong hạt chuối cô đơn có công dụng kháng viêm, kháng ôxy hóa, giảm đau, giúp ngăn ngừa ung thư, hỗ trợ các bệnh lý về rối loạn lo âu, cung cấp nhiều dưỡng chất cho hệ thần kinh của người sử dụng.

Nhận thấy tiềm năng phát triển cây chuối cô đơn rất lớn, tỉnh Ninh Thuận tập trung nghiên cứu, triển khai các giải pháp nhân rộng mô hình trồng chuối cô đơn. Tỉnh đã tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, thu hái, chế biến hạt chuối cô đơn để nâng cao chất lượng, giá trị của loại sản phẩm này. Thời gian tới, tỉnh sẽ hướng tới phát triển thương hiệu chuối cô đơn Phước Bình – Ninh Thuận, đồng thời xây dựng quy trình nhân giống chuối cô đơn và các mô hình trồng giống “Chuối cô đơn” theo hướng làm nguyên liệu cho sản xuất dược liệu vào năm 2023.

Hình ảnh hạt chuối cô đơn

Chuối cô đơn được đưa vào phát triển sản phẩm OCOP giúp nâng tầm giá trị sản phẩm

Hiện xã Phước Bình đang quy hoạch lại vùng cây ăn trái, ưu tiên phát triển diện tích chuối cô đơn khoảng 100 ha và mở các lớp tập huấn để người dân áp dụng phương pháp theo tiêu chuẩn VietGap. Bên cạnh đó, sản phẩm chuối cô đơn cũng đã được đưa vào chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”. Chuối cô đơn đã được tỉnh Ninh Thuận xếp hạng sản phẩm OCOP 3 sao và có tiềm năng phát triển thành sản phẩm OCOP 5 sao. Do đó, Ủy ban nhân dân xã Phước Bình đang hỗ trợ người dân xây dựng các tổ liên kết, mở rộng diện tích canh tác theo hướng an toàn, trở thành cây nông nghiệp mũi nhọn của địa phương.

Đỗ Tuyến