Triển vọng xuất khẩu hạt mắc ca của các địa phương thuộc vùng núi, vùng sâu, vùng xa

Cây mắc ca tại xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu

Nhận thấy tiềm năng phát triển cây mắc ca còn rất lớn, Hiệp hội mắc ca Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ trồng được 130.000 - 150.000 ha mắc ca, xuất khẩu trên 100 triệu USD các sản phẩm từ hạt mắc ca. Cùng với việc phát triển diện tích, nâng cao sản lượng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào sơ chế, chế biến để nâng cao giá trị. Đây sẽ là yếu tố quan trọng tăng tính cạnh tranh cho mắc ca Việt Nam.

Theo thống kế sơ bộ từ số liệu của Tổng cục Hải quan, tháng 9/2023, Việt Nam xuất khẩu mắc ca và sản phẩm chế biến từ mắc ca đạt xấp xỉ 2,07 triệu USD, giảm 47,7% so với tháng 8/2023 và giảm 15,7% so với tháng 9/2022. Tính chung 9 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu mắc ca và sản phẩm chế biến từ mắc ca của nước ta đạt 18,79 triệu USD, giảm 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Về cơ cấu chủng loại, trong 9 tháng đầu năm 2023, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu hạt mắc ca sấy khô, chưa bóc vỏ (HS 08026200), kim ngạch đạt 13,22 triệu USD, giảm 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính riêng tháng 9/2023, xuất khẩu hạt mắc ca sấy khô, chưa bóc vỏ của Việt Nam đạt 1,5 triệu USD, giảm 49,5% so với tháng 8/2023 và giảm 27,9% so với tháng 9/2022.

Về cơ cấu thị trường xuất khẩu, 9 tháng đầu năm 2023, hạt mắc ca của Việt Nam được xuất khẩu sang 23 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong đó, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu hạt mắc ca tươi nhất của nước ta, kim ngạch đạt 4,85 triệu USD trong 9 tháng đầu năm 2023, giảm 11,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Dựa trên số liệu và phân tích trên có thể thấy, xuất khẩu mắc ca của Việt Nam còn nhiều tiềm năng. Điều này sẽ tác động tích cực lên các vùng sản xuất mắc ca thuộc vùng núi, vùng sâu, vùng xa.

Theo Hiệp hội Quả khô thế giới (INC), hiện sản lượng mắc ca trên toàn thế giới mới chỉ đáp ứng được 25% nhu cầu trong khi tốc độ tăng trưởng của thị trường ngày càng tăng. Theo dự báo của INC, đến năm 2030 lượng cung hạt macca mới chỉ đáp ứng 50% nhu cầu tiêu thụ.

Số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm mắc ca trên thế giới ngày càng tăng, dự báo đến 2025 thị trường cần khoảng 220.000 tấn nhân, tương đương 850.000 tấn hạt tươi. Dư địa mở rộng thị phần của mắc ca tại các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ, Hà Lan, Đức còn lớn. Ngoài ra, so với nhiều nước xuất khẩu hạt mắc ca lớn trên thế giới tại khu vực châu Phi và Nam Mỹ thì Việt Nam có lợi thế hơn khi đã tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do với hầu hết các thị trường nhập khẩu.

Hạt mắc ca Việt Nam có chất lượng tốt và hoàn toàn có thể cạnh tranh được với các sản phẩm hạt mắc ca nổi tiếng từ Australia, Mỹ... Hạt mắc ca Việt Nam có kích thước đồng đều, vỏ mỏng màu sáng, nhân đầy đặn và hạt được sấy khô nứt tự nhiên. Đặc biệt, hạt mắc ca Việt Nam được đánh giá có hương vị thơm mùi bơ nhẹ, bùi, béo. Bên cạnh đó, những ưu thế về địa hình, thổ nhưỡng và đất màu mỡ cũng đã ảnh hưởng rất tích cực đến giá trị dinh dưỡng của hạt mắc ca Việt Nam.

Thị trường xuất khẩu hạt mắc ca của Việt Nam có xu hướng mở rộng. Việc hạt mắc ca của Việt Nam được cấp phép xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản - một thị trường tiêu dùng cao cấp và khắt khe, nhất là đối với các sản phẩm từ nông nghiệp. Đây là cơ hội đã rộng mở hơn cho xuất khẩu mắc ca Việt Nam ra thế giới.

Hạt macca là sản phẩm cao cấp nên chất lượng luôn là tiêu chí hàng đầu trong quá trình sản xuất, kiểm soát và xuất khẩu. Để xuất khẩu hạt mắc ca ổn định và phát triền bền vững, trước khi xuất khẩu, hạt mắc ca phải đáp ứng các tiêu chuẩn về giá trị dinh dưỡng và đảm bảo không chứa bất kỳ hóa chất độc hại.

Bên cạnh đó, quá trình sản xuất cũng cần được kiểm soát chặt chẽ và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đặc biệt là khi sản xuất, chế biến hạt mắc ca. Ngoài việc đầu tư máy móc và thiết bị, quy trình kiểm soát sạch sẽ và an toàn cũng cần phải lưu ý. Về quy trình đóng gói, sản phẩm hạt mắc ca phải được đóng gói hút chân hoặc đóng hộp kín. Cần được bảo quản trong kho mát có nhiệt độ dưới 16⁰C, thông thoáng, khô ráo để tránh ẩm mốc và ánh nắng trực tiếp.

Đỗ Tuyến

Thông tin chi tiết xem file đính kèm “tại đây”