Hạt sen khô hồ Tịnh Tâm

Ngoài sen Tịnh Tâm, du khách còn ấn tượng với sen trong Đại Nội. Vào mùa sen nở, hầu như sen bao bọc khắp các cổng thành từ Kỳ Đài đến các cửa đi vào Đại Nội. Sen trắng, sen hồng xen lẫn các mảng lá xanh mướt phủ kín cả mặt hồ, tạo nên một bức tranh vô cùng sống động, đẹp mắt. Năm 2018, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tiếp tục trồng thành công và nhân rộng giống sen trắng trong các hồ khu vực Đại Nội; đồng thời, chuẩn bị nguồn giống (sen trắng) phát triển ở hồ, ao trong các lăng triều Nguyễn, hồ tại di tích khu vực Kinh thành Huế những năm tới.

Không chỉ có giá trị thẩm mỹ, sen Huế còn xuất hiện trong ẩm thực của người Huế với đủ kiểu chế biến. Từ lá, củ, ngó sen cho tới hạt sen, món nào cũng được người Huế chế biến một cách khéo léo và hấp dẫn. Lá sen thường dùng để hấp món ăn, để tạo mùi thơm; củ và ngó sen góp mặt trong các món gỏi, hạt sen dùng nấu chè, súp hoặc cháo đều có vị ngọt bùi khó quên.

Hạt sen – đặc sản nổi tiếng của đất Huế

Hạt sen được lấy trực tiếp từ những đài sen. Sau đó, người ta tách tim sen ra riêng và dùng hạt sen để chế biến thành nhiều món ngon. Hạt sen được bán dưới nhiều dạng như hạt đã được làm khô hoặc hạt còn nguyên trong đài sen để ăn sống. Loại phổ biến nhất vẫn là hạt sen khô, loại hạt được bóc vỏ ngoài, xoi lấy tim, phơi khô và được đóng gói cẩn thận. Hạt sen có hình trái xoan, to bằng đầu ngón tay trỏ. Hạt khi còn tươi có màu xanh sẫm, quanh hạt có nhiều đường vân dọc, bên trong có tim sen. Hạt sen khi phơi hoặc sấy khô có màu vàng, chắc mẩy, nấu chín ăn vào thấy rất bùi và dẻo, mùi hương ngọt nhẹ thấm đậm vị giác.

Dù đã được sấy khô nhưng hạt sen vẫn giữ được màu sắc tự nhiên và hương vị như hạt sen tươi. Hạt sen khô để được lâu và tiện lợi khi di chuyển nơi xa. Đó là lí do nhiều du khách chọn mua hạt sen khô về làm quà cho người thân sau chuyến du lịch Huế.

Hạt sen được xem là “thần dược” vì không chỉ tốt cho sức khỏe, làn da mà còn là một vị thuốc quý trong điều trị nhiều loại bệnh. Hạt sen nấu chè có thể giúp an thần, dễ ngủ. Nhiều nghiên cứu cho biết, hạt sen còn có tác dụng chữa bệnh đau đầu, đặc biệt là bệnh đau nửa đầu.

Hiện nay, du khách có thể dễ dàng tìm mua hạt sen ở nhiều nơi với nhiều loại khác nhau. Tuy nhiên, hạt sen Huế vẫn có hương vị riêng, độ ngon riêng. Nói đến hạt sen ngon thì không đâu bằng sen Huế, nhất là sen bách diệp cánh hồng ở hồ Tịnh Tâm. Hiện nay, ở Huế các hồ cũng trồng sen nhưng giống sen thường, tuy thế có lẽ nhờ thổ nhưỡng sen ở Huế vẫn ngon hơn ở các nơi nhiều.

Hạt sen trồng ở Hồ Tĩnh Tâm có hương thơm nhẹ, hạt nặng và rất bở khi hầm. Hạt sen khô là loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, ngon miệng, đem lại cho sự thư thái tinh thần. Nó có vị ngọt, bùi béo, thơm ngon chứa nhiều chất dinh dưỡng và các vi chất, vi lượng nên có công dụng bồi bổ cơ thể, an thần, giúp ngủ ngon, tăng cường sức khỏe. Hạt sen hồ Tịnh Tâm - Đại Nội Huế được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận thuộc top 50 món ăn đặc sản Việt Nam. 

Hiện có khoảng 25 ha ao hồ ở Thừa Thiên - Huế được khai thác và trồng sen. Theo các hộ dân đang trồng sen trên hồ Tịnh Tâm, giá bán sen dao động ở mức khá cao. Cứ mỗi mùa sen, sen tươi được bày bán rất nhiều tại cửa khu vực cửa Hiển Nhơn hay cạnh hồ Tịnh Tâm (tuyến đường Đinh Tiên Hoàng, thành phố Huế). Hoa sen có giá từ 15.000 đồng/bó gồm 10 cành sen, còn hạt sen tươi chuỗi 200 hạt có giá bán từ 40.000 - 50.000 đồng/chuỗi; sen khô chuỗi 100 hạt có giá từ 15.000 - 20.000 đồng/chuỗi. Sau khi trừ chi phí, người trồng sen thu lãi từ 40-50 triệu đồng/ha.

Nhận biết hạt sen Huế với các loại hạt sen khác

- Hạt sen Huế có màu trắng đục, rất đều màu, có hương thơm thoang thoảng đặc trưng khác biệt với các loại hạt sen khác.

- Hạt sen Huế kích thước đồng đều.

- Hạt sen chín bở nhưng không nát, nghiền bằng tay sẽ thấy hạt khá dẻo.

- Khi ăn, hạt sen Huế có vị bùi, béo, ngọt thanh nhẹ.

Công dụng của hạt sen Huế

- Được coi như một loại thực phẩm quý, hạt sen có thể dùng để nấu chè, mứt, canh, cháo...

- Với những bạn cơ thể yếu, mới ốm dậy, dùng hạt sen Huế thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe và nạp năng lượng.

- Sử dụng hạt sen Huế thường xuyên giúp cải thiện giấc ngủ, giảm đau đầu, cao huyết áp. 

Cách bảo quản hạt sen

- Với hạt sen tươi còn vỏ xanh bên ngoài, bạn đem về bóc vỏ, lấy tim sen, đem phơi nắng cho thật khô.

- Sau cùng bạn cho hạt sen đã phơi khô vào lọ kín dùng dần. Đặc biệt, bạn không nên rửa hạt sen trong suốt quá trình, bảo quản hạt sen nơi khô thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp.

 - Với hạt sen đã bóc vỏ, bạn dùng tăm lấy tim sen, sau đó dùng giấy hoặc bao nilon gói kín và chia ra từng phần nhỏ dùng dần.

- Lưu ý, không nên rửa hạt sen trước khi gói, khi sử dụng bạn nên hấp lại hạt. Đặt hạt sen trong ngăn đá tủ lạnh để bảo quản được lâu hơn.

Tôn vinh giá trị hoa sen trong đời sống văn hóa

Nhằm tôn vinh giá trị hoa sen trong đời sống văn hóa, từ ngày 29/6 – 1/7/2018, tỉnh Thừa Thiên – Huế đã tổ chức Lễ hội Sen 2018 tại sân bia Quốc Học – Huế (đường Lê Lợi, TP. Huế), từ đó giới thiệu, quảng bá tiềm năng du lịch cũng như truyền thống văn hóa lâu đời của mảnh đất cố đô.

Với 4 chủ đề “Sắc Sen”, “Vị Sen”, “Màu Sen” và “Nét Sen”, lễ hội có các hoạt động tương ứng với từng chủ đề như: trình diễn bộ sưu tập áo dài “Sen”; trưng bày và bán các sản phẩm được chế biến từ Sen; triển lãm ảnh nghệ thuật về Sen (các bức ảnh sẽ được đưa ra đấu giá vào cuối chương trình) như: tranh Trúc Chỉ, pháp lam, tranh đồng...; biểu diễn một số nghề truyền thống có sử dụng hình ảnh của hoa Sen: hoa giấy Sen làng Thanh Tiên, tranh thêu nghệ thuật Sen, thêu nón lá….

Ngoài ra, trong thời gian diễn ra lễ hội, tại khu vực sân khấu chính của sân bia Quốc học – Huế còn diễn ra các hoạt động biểu diễn nghệ thuật và các trò chơi dân gian đặc sắc. Lễ hội Sen 2018 được tổ chức thành công góp phần khẳng định danh hiệu “Huế – thành phố Festival của Việt Nam”, từng bước xây dựng hình ảnh Huế – kinh đô lễ hội. Bên cạnh đó còn làm đa dạng hóa các hoạt động cho du khách trong quá trình trải nghiệm, tham quan du lịch trên địa bàn tỉnh, đồng thời tạo sân chơi và cơ hội cho các doanh nghiệp du lịch giới thiệu sản phẩm cũng như liên kết các thành phần kinh tế cùng tham gia, hình thành sản phẩm du lịch chung của tỉnh Thừa Thiên - Huế.

Nguồn: VITIC